در بخش اول مقاله، به بررسی مفاهیم گزارش پرداختم، بخش دوم، به معرفی و بررسی Microsoft Reporting Service اختصاص دارد.
با ورود بشر به دنیای سیستم عامل های گرافیکی، زبان ها و تکنولوژی های برنامه نویسی در محیط های بصری به وجود آمدند و روز به روز رونق بیشتری گرفتند. ویژوال بیسیک، دلفی و… همگی از جمله ی پیشکسوتان این محیط ها به شمار می آیند، همزمان با این پیشرفت ها و تحولات، نیاز به ابزارهایی که امکان تولید و عرضه ی گزارشات را در محیط های توسعه ی نرم افزار محیا سازند، پررنگ تر می شد، چرا که سهولت تولید نرم افزار و بهره گیری از بانک های اطلاعاتی عاملی موثر در جهت فراگیر شدن استفاده از نرم افزار در صنایع و سازمان ها بود. از این رو از نیمه ی اول دهه 90 میلادی کم کم کمپانی هایی نظیر Windward وارد این عرصه شدند.
شیوه ی گزارش سازی تا سال ها بدین گونه بود که نرم افزار گزارش ساز، یک فایل حاوی ساختار کلی گزارش، که محل نمایش داده ها و سایر المان های استاتیک نظیر عنوان گزارش، تاریخ و.. را در خود نگاه می داشت را تولید، و در زمان اجرای گزارش، اطلاعات را از محل دخیره سازی فراخوانی می کرد و در جای تعیین شده در گزارش، قرار می داد و درنتیجه گزارش تشکیل شده از ساختار + اطلاعات در اختیار کاربر قرار می گرفت.
اگر قصد بررسی دقیق تری داشته باشیم، در خواهیم یافت که این فرایند چند ضعف فطری به همراه دارد؛
کارآیی:
- در محیط های با تعداد کاربر بالا، به تعداد دفعاتی که یک گزارش فراخوانی توسط کاربران فراخوانی می شود؛ کوئری و یا حتی کوئری های مربوط به آن گزارش به سمت سرور ارسال شده و به سمت کاربر ارسال می گردد. این شرایط را با حالتی مقایسه کنیم که اگر تعدادی کاربر در بازه زمانی نزدیک به هم، یک گزارش را فراخوانی نمایند، تنها برای اولین درخواست کوئری مورد پردازش قرار گیرد و برای درخواست های بعدی نتایج حاصل از اولین فراخوانی ارائه گردد. البته این بدین معنا نیست که تغییراتی که بعد از ساخت اولین گزارش ایجاد می شود در گزارش های بعدی لحاظ نمی گردد بلکه بیانگر این موضوع است که تعداد دفعات تولید گزارشات تکراری کاهش می باید، در نتیجه از بار تحمیل شده به سرور کاسته شده و امکان پاسخ گویی بهتر به کاربران به وجود خواهد آمد.
مدیریت تغییرات:
- در صورت تصمیم به افزودن گزارش جدید، تغییر در گزارشات جاری و یا حذف برخی گزارشات، توزیع فایل های گزارشات جدید بخشی از فرایند به روزرسانی خواهد بود، حالا فرض کنید که نرم افزار دسکتاپ باشه و تعداد کاربران زیاد! مدیریت توزیع گزارشات جدید دشوار نیست؟؟ اگر گزارش قدیمی برای کاربری باقی مانده باشد و به روزرسانی برای وی انجام نپذیرفته باشد، و استفاده از گزارش قدیمی منجر به خسارات مالی و یا اعتباری برای سازمان گردد…
امنیت:
- به طور طبیعی هنگامی که فایل گزارش که حاوی اطلاعات اتصال به دیتابیس می باشد، در اختیار کاربر قرار گیرد (در نرم افزارهای دسکتاپ) میتواند زمینه ساز سوء استفاده قرار گیرد، همچنین دسترسی غیرمجاز کاربر به گزارش از طریق فراخوانی مستقیم خود فایل گزارش و پیچیدگی های مربوط به اینکه چه قایل هایی دقیقا در اختیار چه افرادی است، از جمله آسیب پذیری های بالقوه می تواند محسوب گردد.
همچنین کنترل و مدیریت سطوح دسترسی به گزارشات و داده ها به صورت متمرکز در مقابل حالت توزیع شده، قطعا آسانتر و کاراتر خواهد بود.
دسترسی بهتر:
- وقتی صحبت از ارائه سرویس به صورت متمرکز به میان می آید، اولین مکانیسمی که مورد حدس قرار میگرد، پروتوکل های وب می باشند، لذا تبادل داده های یک گزارش بر روی بستر HTTP, HTTPS و بر اساس فرمت های HTML, XML (فرمت های مبتنی بر تگ) اولین گمانه زنی هایی است که در ذهن یک برنامه نویس شکل خواهد گرفت، و این حدسی درست خواهد بود چراکه اکثر سیستم های گزارش گیری متمرکز از چنین خصوصیاتی برخوردار هستند… به طور مثال RDL که مخفف Report Definition Language است ساختار مبتنی بر XML ی است که مایکروسافت برای گزارشات مورد استفاده Reporting Service مورد استفاده قرار می دهد. بر اساس این مطلب، ارائه و دسترسی عام به چنین گزارشاتی آسانتر خواهد بود.
SQL Server Reporting Services – SSRS
Microsoft SQL Server Reporting Services اولین بار به عنوان یک افزونه (Add-on) برای SQL Serevr 2000 عرضه شد، از آنجایی که این افزونه در آخرین ماه های عمر SQL Server 2000 ارائه شد مورد استقبال چندانی واقع نشد، ولی هنگامی که به عنوان یکی از سرویس های موجود از SQL Server 2005 ارائه گردید، کم کم توجه سازمان هایی که استفاده از سیستم های مبتنی بر فایل خسته شده بودند و یا هزینه های مربوط به خرید نسخه های مبتنی بر سرور، متعلق به کریستال ریپورتس برایشان سنگین بود، را به خود جلب کرد.
همزمان با بازنویسی مجدد Microsoft SQL Server Reporting Services در نسخه SQL Server 2008 و عدم وابستگی سرور به IIS جهت ارائه گزارشات و همچنین افزوده شدن قابلیت هایی چون نمایش اطلاعات بر روی نقشه و قبالیت های متنوع دیگر، مایکروسافت جایگاه خود را در زمینه سرویس های OLAP, BI به تثبیت رسانده بود. (گزارشات و تحلیل های موسسه گارتنر گواه بر این ادعا می باشند). از این رو Reporting Services توانست جایگاه خود را به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی سازمان به دست آورد. امکان ساخت سریع گزارشات به وسیله نرم افزار رایگان 32 مگابایتی Microsoft Report Builder با امکان استفاده از انواع چارت، دیاگرام و نقشه هایی که همگی از رنگ و لعاب و قابلیت های متنوع بهره برده اند و امکان آپلود گزارشات به داخل Report Server و یا شیرپوینت سرور، موجب گشت تا دنیای گزارش نویسی و ارائه تحلیلی اطلاعات به مدیران و سازمان ها، افراد غیربرنامه نویس نظیر کارشناسان بازرگانی، مدیریت و… را نیز در خود جای دهد.
Reporting Services ما را قادر می سازد تا با استفاده از Business Intelligence Development Studio و یا Visual Studio و یا Report Builder گزارشات را ایجاد و سپس به داخل Report Manager که نرم افزاری تحت وب است و وظیفه مدیریت گزارشات و تنظیمات SSRS را داراست و یا SharePoint سرور آپلود نماییم. آپلود گزارشات به داخل SharePoint Server برای سازمان هایی که از این محصول استفاده می نمایند فرصتی است تا بتوانند گزارشات تحلیل را در کنار سایر امکانات شیرپوینت به صورت منسجم استفاده نمایند و در وقت و هزینه صرفه جویی چشمگیری داشته باشند.